Het is verfrissend
te zien dat Thom Hartmann in zijn boek "De laatste uren van
het oude zonlicht" kiest voor een heel andere benadering van
wat men gewoonlijk aantreft in (zelf)hulpboeken. Thom rekent af
met het "iets zal ons wel redden" geloof en legt ons uit
dat het denken dat "iets ons wel zal redden" niet de oplossing
is, maar juist aan de wortel van onze problemen ligt.
Thom vindt
het belangrijk dat de mensen hun spiritualiteit en eigen kracht
terugvinden en dat ze zullen beseffen dat de grote omwenteling niet
moet komen vanuit de hoek van de technologie, economie, overheidsbeleid,
messiassen of nieuwe religies en/of sekten. Hij stelt zelfs dat
de meeste van onze religieuze, politieke en economische instellingen
heersers zijn en dat deze moeten veranderen om te voorkomen dat
ze ONS vernietigen. De planeet zal met, of zonder ons
toch wel voortbestaan.
Een groot deel
van het boek is gewijd aan het uitleggen en beschrijven van de verschillen
in wereldbeeld en gedrag tussen oude en jonge culturen in ruime
zin. Hij zet macht, overheersing (van de natuur), productiviteit
en privé-bezit lijnrecht tegenover samenwerken en waarde
hechten aan de gemeenschap. Hij ziet de politiek (van dominantie,
oorlogvoering en verovering) als een terrein waar de botsingen tussen
de wereldbeelden het hevigst is - en invloed heeft op ons dagelijks
leven - en neemt deze daarom in zijn boek ook onder de loep. Daarnaast
toont hij aan hoe onze cultuur, die gebaseerd is op een manier van
denken die het resultaat is van een overheersende groep binnen de
mensheid, verantwoordelijk is voor onze huidige problemen.
Toch is het
boek van Thom Hartmann geen oproep tot revolutie of anarchie. Ook
wil hij niet doen alsof het leven in stamverband een utopisch ideaal
vertegenwoordigt, noch pleit hij voor een terugkeer naar het leven
in stamverband of de vernietiging van wat we de moderne beschaving
noemen. Wél vindt hij dat we ons bewust moeten worden van
de koude en heldere werkelijkheid van de situatie die we in onze
wereld hebben geschapen, en de redenen waarom de situatie is zoals
ze is.
Thom Hartmann
neemt ons in zijn boek mee op een reis door de tijd, waarbij hij
op heldere en begrijpelijke wijze laat zien hoe slecht we er voor
staan, hoe rampzalig het kan worden en hoe we in deze crisis in
de geschiedenis van de wereld en de menselijke soort zijn terechtgekomen.
Toch is de toon van dit boek niet pessimistisch, want Thom heeft
een vast vertrouwen in het diepe verlangen naar herstel, dat bij
de mensheid ingebakken is en waarin de hoop gelegen is dat we de
juiste veranderingen door zullen voeren, welke bepalend zijn voor
onze toekomst als soort.
Thom Hartmann,
een internationaal bekend publicist die over de hele wereld lezingen
geeft over ecologie, spiritualiteit en de globalisering van de economie,
laat ons in zijn boek zien dat we leven in een wereld van botsende
werkelijkheden, waarin ons denken maakt dat we de werkelijkheid
anders kunnen ervaren dan onze medemens. Door het verschil in denken
tussen de oude en jongere culturen uit te leggen, en ons een andere
manier van denken te presenteren, probeert Thom ons te helpen te
komen tot een zekere mate van inzicht en begrip.
Hoewel Thom
ruiterlijk toegeeft dat hij niet weet hoe de toekomst er uit ziet,
beseft hij dat werkelijke en blijvende oplossingen er alleen komen
als een voldoende groot aantal mensen de wereld gaat zien zoals
dat in de oude culturen gewoon is. Hij reikt als oplossing iets
aan waarvan veel mensen misschien denken dat het helemaal geen oplossing
kan zijn: verander onze cultuur, begin bij jezelf. Door opvattingen en gedragswijzen te heroverwegen, en dan je manier
van leven in te richten naar dit inzicht.
Hij toont ons
dat we in de culturele fundamenten van onze voorouders oude sleutels
kunnen vinden tot kennis over een duurzame en leefbare toekomst,
zodat we de menselijk soort en (althans een deel van) de planeet
kunnen behouden. Omdat onze voorouders geloofden dat menselijke
en natuurlijke systemen niet losstaan van elkaar maar juist in elkaar
doordringen en van elkaar afhankelijk zijn, ontwikkelden ze culturele,
religieuze en economische systemen waardoor de overvloed van hun
natuurlijke milieu intact bleef en beschikbaar bleef voor generaties
nakomelingen. In de werkelijkheid en ervaring van het gezichtspunt
van oude culturen, een met het leven verbonden wereldbeeld, vinden
we een leven met een rijke en diepe wijsheid, liefde en de heel
werkelijke ervaring van de aanwezigheid van het heilige in alle
dingen een alle mensen. Een wereld die werkt voor elk levend
wezen.
Dit wereldbeeld
kan ons helpen een geestelijke kracht te verkrijgen; de vastheid
en werkelijkheid van geest die in stamverband levende mensen duizenden
jaren gekend en gebruikt hebben. Geestkracht als krachtbron, wat
de basis kan zijn bij het herdefinieren van de toekomst van de aarde
omdat we, als we geaard worden in het heden, het vermogen krijgen
om dingen te veranderen. We kunnen de wereld veranderen, door onszelf
te veranderen. Door de manier waarop we denken, leven en ieder moment
ervaren te veranderen. Niet zo vreemd, want goed beschouwd
is dit altijd de diepste boodschap geweest van elke religie.
Op het eerste
gezicht lijkt het boek van Thom Hartmann "zware kost".
Hoewel wij al door een toegezonden boekbespreking op het belang
van dit boek waren gewezen, zou ik zonder toezending van een recensie-exemplaar
niet zijn overgegaan zijn tot het lezen er van, vooral omdat ik
zo'n beetje mijn buik vol heb van allerlei boeken en artikelen over
het "redden van de wereld", waarbij de superioriteit van
de mens voorop staat. Thom Hartman legt echter de verantwoordelijkheid
daar waar hij hoort; bij het individu. |
